چه چیزی باعث سرطان پروستات می‌شود؟
سرطان پروستات، مانند بسیاری از بیماری‌ها، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد که احتمال ابتلا به آن را افزایش می‌دهند. این عوامل را عوامل خطر می‌نامیم. هر چند داشتن یک یا چند عامل خطر، لزوماً به معنای ابتلا به سرطان نیست، اما آگاهی از این عوامل به تشخیص زودهنگام و پیشگیری کمک می‌کند.
سن، عامل اصلی خطر سرطان پروستات
خطر ابتلا به سرطان پروستات با افزایش سن به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. در حالی که این بیماری در مردان جوان‌تر از 40 سال بسیار نادر است، اما احتمال ابتلا به آن پس از 50 سالگی به سرعت بالا می‌رود. به طوری که بیش از نیمی از موارد تشخیص داده شده سرطان پروستات در مردان بالای 65 سال رخ می‌دهد.
نژاد و قومیت موثر در ابتلا به پروستات
سرطان پروستات در مردان آفریقایی‌تبار و کارائیبی با ریشه آفریقایی شیوع بیشتری داشته و در سنین پایین‌تری نسبت به سایر نژادها رخ می‌دهد. در مقابل، این بیماری در مردان آسیایی و اسپانیایی‌تبار کمتر از سفیدپوستان غیر اسپانیایی دیده می‌شود. دلایل دقیق این تفاوت‌ها هنوز به طور کامل مشخص نیست. جغرافیا نیز نقش مهمی دارد؛ سرطان پروستات در آمریکای شمالی، شمال غرب اروپا، استرالیا و جزایر کارائیب شایع‌تر است، در حالی که در آسیا، آفریقا و آمریکای مرکزی و جنوبی شیوع کمتری دارد. غربالگری گسترده‌تر در برخی کشورها ممکن است بخشی از این تفاوت را توضیح دهد، اما عوامل دیگری مانند سبک زندگی نیز احتمالا مؤثر هستند. به عنوان مثال، آسیایی‌های آمریکایی در مقایسه با سفیدپوستان آمریکایی خطر کمتری دارند، اما خطر ابتلای آن‌ها نسبت به هم‌نژادانشان در آسیا بیشتر است.
سابقه خانوادگی یک عامل خطر مهم برای ابتلا به پروستات
وجود سابقه خانوادگی سرطان پروستات نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند. هرچند اکثر موارد سرطان پروستات در مردانی بدون سابقه خانوادگی این بیماری مشاهده می‌شود، اما داشتن پدر یا برادر مبتلا به سرطان پروستات، خطر ابتلا به این بیماری را در مردان به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. این خطر زمانی که چندین عضو خانواده به این بیماری مبتلا باشند و به ویژه اگر سن ابتلای آن‌ها پایین باشد، به مراتب بیشتر خواهد بود. مطالعات نشان می‌دهند که خطر ابتلا به سرطان پروستات برای مردانی که برادر مبتلا دارند، نسبت به مردانی که پدر مبتلا دارند، اندکی بیشتر است.
سایر عوامل کم اهمیت تر در ابتلا به سرطان پروستات
در حالی که عوامل اصلی مانند سن، نژاد و ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به سرطان پروستات ایفا می‌کنند، عوامل محیطی، شغلی و سایر عوامل نیز ممکن است در این زمینه نقش داشته باشند. با این حال، اهمیت این عوامل نسبت به عوامل اصلی کمتر است.
تغییرات ژن: تغییرات ژنتیکی ارثی می‌توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند، اگرچه این تغییرات ژنی در همه موارد سرطان پروستات دیده نمی‌شوند، اما در برخی خانواده‌ها به عنوان یک عامل خطر شناخته شده‌اند.
رژیم غذایی و سرطان پروستات: اگرچه ارتباط دقیق بین رژیم غذایی و سرطان پروستات هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف زیاد لبنیات و کلسیم ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را اندکی افزایش دهد. با این حال، فواید کلسیم برای سلامتی بسیار زیاد است و باید در نظر داشت که این ارتباط در همه مطالعات مشاهده نشده است.
چاقی و سرطان پروستات: چاقی به طور کلی با افزایش خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها مرتبط است، اما در مورد سرطان پروستات، نتایج مطالعات متفاوت بوده است. برخی مطالعات نشان می‌دهند که چاقی ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات تهاجمی را افزایش دهد، در حالی که خطر ابتلا به نوع کم‌درجه این بیماری را کاهش دهد. همچنین، برخی مطالعات ارتباط بین چاقی و پیشرفت سرطان پروستات و مرگ ناشی از آن را نشان داده‌اند، اما این یافته‌ها هنوز نیاز به تأیید بیشتری دارند.
سیگار کشیدن و مواد شیمیایی و سرطان پروستات: در حالی که سیگار کشیدن به عنوان یک عامل خطر برای بسیاری از سرطان‌ها شناخته شده است، اما ارتباط مستقیمی بین سیگار کشیدن و سرطان پروستات مشاهده نشده است. با این حال، برخی مطالعات نشان می‌دهند که سیگار کشیدن ممکن است خطر مرگ ناشی از سرطان پروستات را افزایش دهد. چنین، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی مانند مواد شیمیایی موجود در دود سیگار و مواد شیمیایی استفاده شده در جنگ ویتنام، ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد.
درمان سرطان پروستات
دکتر مجتبی عاملی، متخصص اورولوژی و فلوشیپ اندواورولوژی، یکی از پزشکان برجسته در زمینه درمان بیماری‌های پروستات، به ویژه سرطان پروستات، در ایران محسوب می‌شوند. ایشان قادر به ارائه جدیدترین روش‌های درمانی برای بیماران مبتلا به سرطان پروستات هستند.
توجه داشته باشید که تاخیر در تشخیص و درمان سرطان پروستات می‌تواند عواقب جدی برای بیمار به همراه داشته باشد. هرچه سرطان زودتر تشخیص داده شود و درمان مناسب آغاز شود، احتمال بهبودی و افزایش طول عمر بیشتر خواهد بود. به همین دلیل در مراجعه پزشک هرگز تاخیر نکنید.
