بی اختیاری ادرار مشکلی است که بسیاری از افراد مبتلا به پارکینسون با آن روبه رو می شوند و می تواند زندگی روزمره آن ها را سخت تر کند. وقتی این مشکل رخ می دهد، فرد کنترل ادرار خود را از دست می دهد و ممکن است در موقعیت های اجتماعی، کاری یا حتی خانوادگی احساس ناراحتی یا خجالت کند. دلیل اصلی این مشکل به تاثیر بیماری پارکینسون روی اعصاب و عضلاتی برمی گردد که مسئول کنترل مثانه هستند و باعث می شود هماهنگی لازم برای نگه داشتن ادرار مختل شود.
علل بی اختیاری ادرار در بیماران پارکینسون
عوامل اصلی که باعث بی اختیاری ادرار در بیماران پارکینسون می شوند، شامل موارد زیر هستند:
- ضعف یا آسیب در سیستم عصبی مرکزی: بیماری پارکینسون باعث می شود پیام های عصبی که وظیفه کنترل مثانه و زمان ادرار را دارند، درست منتقل نشوند. این موضوع باعث می شود فرد نتواند زمان دقیق ادرار را کنترل کند و نشت ناگهانی ادرار پیش بیاید.
- ضعف عضلات مثانه و اسفنکتر: عضلاتی که جریان ادرار را کنترل می کنند ممکن است ضعیف یا کمتر پاسخگو شوند و در نتیجه فرد دچار تکرر ادرار یا نشت ناگهانی ادرار می شود.
- کندی حرکت و کاهش هماهنگی بدن: افراد مبتلا به پارکینسون معمولا حرکتشان کندتر است و هماهنگی عضلات کمتر می شود، بنابراین ممکن است نتوانند سریع به دستشویی بروند یا کنترل ادرار خود را به موقع حفظ کنند.
- تأثیر داروهای مصرفی برای پارکینسون: برخی داروهای این بیماران می توانند باعث افزایش تکرر ادرار یا کاهش کنترل عضلات مثانه شوند و علائم بی اختیاری را شدید تر کنند.
- مشکلات دیگر: شرایطی مانند یبوست مزمن، دیابت یا عفونت های ادراری می توانند علائم بی اختیاری ادرار را بیشتر کنند و کنترل آن را سخت تر کنند.
علائم و نشانه های بی اختیاری ادرار در پارکینسون
بی اختیاری ادرار در افرادی که به پارکینسون مبتلا هستند، معمولا به تدریج ظاهر می شود. برخی از رایج ترین علائم و نشانه ها شامل موارد زیر هستند:
- برخی افراد ممکن است بدون هشدار قبلی دچار نشت ادرار شوند، حتی وقتی مقدار ادرار کم است.
- نیاز مکرر به رفتن به دستشویی در طول روز از نشانه های شایع است.
- گاهی فرد ناگهان نیاز شدید به ادرار پیدا می کند و ممکن است کنترل آن برایش سخت باشد و نتواند به موقع به دستشویی برسد.
- برخی افراد در طول شب ناگهان بیدار می شوند و گاهی ادرار نشت می کند.
- در بعضی موارد، جریان ادرار ضعیف است یا قطع و وصل می شود، که نشان می دهد عضلات مثانه به درستی کنترل نمی شوند.
- گاهی بی اختیاری ادرار با حس ناراحتی یا سوزش همراه است، مخصوصا اگر فرد دچار عفونت ادراری هم باشد.
روش های پزشکی برای کنترل بی اختیاری ادرار در بیماران پارکینسون
برای کاهش بی اختیاری ادرار در افرادی که به پارکینسون مبتلا هستند، روش های پزشکی مختلفی وجود دارد که به کنترل بهتر مثانه کمک می کنند و زندگی روزمره را راحت تر می کنند. انتخاب روش مناسب باید زیر نظر اورولوژیست تعیین شود و معمولا به شدت علائم، وضعیت عمومی بیمار و نیازهای فرد بستگی دارد و گاهی ترکیبی از چند روش بهترین نتیجه را می دهد.
روش های پزشکی اصلی شامل موارد زیر هستند:
- داروهای کاهش فعالیت بیش از حد مثانه: این داروها باعث می شوند عضلات مثانه آرام تر عمل کنند و نیاز ناگهانی یا مکرر به ادرار کم شود. این روش به بیماران کمک می کند بتوانند زمان بیشتری برای رسیدن به دستشویی داشته باشند.
- داروهای تقویت کنترل عضلات مثانه و اسفنکتر: برخی داروها قدرت عضلاتی که جریان ادرار را کنترل می کنند افزایش می دهند و نشت ادرار را کم می کنند.
- تزریق بوتاکس به مثانه: در موارد شدید و زمانی که داروها کافی نیستند، تزریق بوتاکس باعث آرام تر شدن عضلات مثانه می شود و حجم بیشتری از ادرار را نگه می دارد. این کار فوریت و تکرر ادرار را کاهش می دهد.
- تحریک عصبی مثانه: با استفاده از دستگاه های خاص، سیگنال های عصبی مثانه تنظیم می شوند تا کنترل ادرار بهتر شود و بی اختیاری کم شود. این روش مخصوص بیمارانی است که به درمان های دیگر پاسخ کافی نداده اند.
- جراحی در موارد خاص: اگر روش های دارویی و غیرتهاجمی موثر نباشند یا مشکل ساختاری یا عصبی مثانه وجود داشته باشد، جراحی می تواند گزینه مناسبی برای اصلاح مشکل و بهبود کنترل ادرار باشد.
تمرینات و روش های غیرجراحی برای مدیریت بی اختیاری ادرار
علاوه بر داروها و روش های پزشکی، انجام تمرینات و رعایت روش های غیرجراحی می تواند کمک زیادی به کنترل بی اختیاری ادرار در افراد مبتلا به پارکینسون کند. این تمرین ها به تقویت عضلات نگه دارنده ادرار و افزایش توانایی کنترل مثانه کمک می کنند:
- تمرینات کف لگن (تمرینات کگل): این تمرینات عضلاتی که جریان ادرار را کنترل می کنند تقویت می کنند و نشت ناگهانی ادرار را کاهش می دهند. انجام منظم این تمرینات باعث می شود فرد بتواند زمان بیشتری جریان ادرار خود را کنترل کند.
- زمان بندی ادرار: با برنامه ریزی مشخص برای رفتن به دستشویی، بیمار یاد می گیرد فاصله بین ادرارها را به تدریج بیشتر کند، در نتیجه کنترل مثانه بهتر شده و بی اختیاری کمتر پیش بیاید.
- تنظیم مصرف مایعات: برنامه ریزی میزان و زمان مصرف آب و نوشیدنی ها در طول روز به کاهش فوریت ادرار و جلوگیری از نشت ناگهانی کمک می کند. برای مثال، کاهش مصرف مایعات قبل از خواب، بی اختیاری شبانه را کمتر می کند.
- روش های مدیریت فوریت ادرار: با یادگیری تکنیک هایی مثل تنفس عمیق یا فشاردادن عضلات کف لگن هنگام احساس فوریت، بیمار می تواند زمان بیشتری برای رسیدن به دستشویی داشته باشد.
- ایجاد تغییرات و تمرینات بدنی سبک: فعالیت بدنی منظم گردش خون و کنترل عضلات لگن را بهتر می کند، همچنین یبوست و مشکلات دیگر که بی اختیاری را بدتر می کنند نیز کم می شوند و عملکرد مثانه بهتر می شود.
مراجعه به پزشک برای کنترل بی اختیاری ادرار در بیماران پارکینسون
مراجعه به پزشک برای کنترل بی اختیاری ادرار در بیماران پارکینسون خیلی مهم است، چون تشخیص به موقع و انتخاب روش درست درمان می تواند زندگی روزمره را راحت تر کند و از ایجاد مشکلات و ناراحتی های بیشتر جلوگیری کند. دکتر مجتبی عاملی، متخصص اورولوژی و دارای فلوشیپ جراحی لاپاروسکوپی کلیه، مجاری ادراری و تناسلی، با سال ها تجربه در تشخیص و درمان بیماری های کلیه، مثانه و مجاری ادراری، می توانند وضعیت بیمار مبتلا به پارکینسون را با دقت کامل بررسی کنند و بهترین روش های درمانی را متناسب با شرایط هر بیمار پیشنهاد دهند. ایشان با استفاده از تجهیزات پیشرفته و روش های مدرن، برنامه درمانی شخصی سازی شده ای ارائه می کنند تا بی اختیاری ادرار کم شود و عوارض بیماری پارکینسون کمتر شود. علاوه بر این، دکتر عاملی نکات مراقبتی ساده و تمرینات کاربردی برای تقویت عضلات مثانه و افزایش کنترل ادرار را به بیماران آموزش می دهند تا روند درمان راحت تر و موثرتر پیش برود. برای مشاوره و دریافت نوبت، می توانید از طریق سایت دکتر عاملی اقدام کرده و وقت مشاوره خود را با ایشان تنظیم کنید.
